Հայոց լեզու 25.02

Գրական հայերեն դարձնել Արցախի և Մարտունու բարբառներով բառերն ու արտահայտությունները:

Արցախի բարբառ
Ըլբաստրակ-նապաստակ
Ուռութանա-առավոտյան
Ըժմաժենք-մթնշաղ
Դբուրուգյուն-երեկո
Խզյատակ-վիզ
Կռնատակ-թևատակ
Դաբան-ոտքի կրունկ
Կարկաժ-գլուխ
փարդա-վարագույր
Կնոխե-վաղուց
Ճղոպուր-ընկույզ
Տկողեն-պնդուկ
Չայդան-թեյնիկ
Ռխկալի-կափարիչ
Կռզնոտ-գանգուր
Մուկլիմանդիլ-սարդոստայն
Շուլուղ-կատակ
Պղոճ-բլոճ
Մոկուն-մուկ

Մարտունու բարբառ

Դոր ա կեթաս-ուր ես գնում
Թալել-գցել
Իմալ ես-ոնց ես
Նստուկ-նստած
Կարտոլ-կարտոֆիլ
Խաց-հաց
Մկա-հիմա
Հիրիկվան-երեկո
Էտա-այդ
Խինգ-հինգ
Սոլե-կոշիկներ
Ջոջ-ավագ
Հօրի-ինչու
Քե կսեմ-քեզ կասեմ
Կապուկ-կապած
Լարի դաս-արի այստեղ
Խավ ու ճիվ- հավ ու ճուտ

Հովհաննես Թումանյան «Անուշ»

Ասմունքեց՝ Անուշ Թադևոսյանը

Ֆրանսիական հեղափոխություն

 Ամենամեծ հեղափոխությունը Ֆրանսիայի սոցիալական և քաղաքական կյանքում։ Տեղի է ունեցե 18-րդ դարում, որի արդյունքում կազմաքանդվեցին հին կարգերը և Ֆրանսիան, դե յուրե, միապետականությունից վերածվեց հանրապետության՝ ազատ և հավասար քաղաքացիների համար։
 Կարգախոս-ազատություն, հավասարություն, եղբայրություն։ Հեղափոխության սկիզբ դարձավ 1789 թվականի հուլիսի 14-ին Բաստիլի գրավումը, իսկ ավարտը 1799 թվականի նոյեմբերի 9-ը։ 18-րդ դարում Ֆրանսիան միապետություն էր, որ ապավինում էր քաղաքական կենտրոնացվածության և մշտական բանակի վրա։ Երկրում սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական դրությունը գնալով վատանում էր և իշխանությունները ստիպված էին փոխզիջումների գնալ, սա հետևանք էր 14-16-րդ դարերում տեղի ունեցած քաղաքացիական պատերազմի։ Այսպիսի մի փոխզիջում էլ կատարվել էր արտոնյալ խավերի նկատմամբ. քաղաքական որևէ նկրտումների դիմաց պետական իշխանությունները պարտավորվում են պահպանել այս դասակարգի շահերը։ Մեկ այլ փոխզիջում կատարվել էր գյուղացիների հետ հարաբերություններում-պետությունը հրաժարվում էր գյուղացիներից հարկը գանձել գումարով, այլ բնամթերքով՝ սա ևս արդյունք էր 14-16-րդ դարերի գյուղացիական ապստամբությունների։ Երրորդ փոխզիջումը կատարվեց բուրժուզիայի ներկայացուցիչների հանդեպ։ Սակայն փոխզիջումային քաղաքականության արդյունքում է, որ 18-րդ դարում Ֆրանսիան ետ մնաց իր հարևաններից՝ գլխավորապես Անգլիայից։ Բացի այդ մեծ չափերի հասնող բռնաճնշումները ավելի են մեծացնում զինված մասսաների հանդես գալու վտանգը։ 18-րդ դարում անընդհատ Ֆրանսիայում այն գաղափարներն էին հասունանում, թե երկրի կառավարումը անկում էր ապրում, այն շատ էր հնացել։ Սա այնքան էր խորացել, որ անգամ ապստամբությունների կողմն էին անցնում պալատական վերնախավի ներկայացուցիչներ։ Սկսվեցին շրջանառվել մեծ լուսավորիչներ Մոնտեսքյոյի և Ռուսոյի գաղափարները, արդեն ասպարեզ եկան հեղափոխական գաղափարներ, թե ինչի վրա էր կառուցված լինելու ապագա հեղափոխությունը՝ կոորպորացիաների և մասնավոր ունեցվածքի վրա (Մոնտեսքյո), թե Ռուսոյի գաղափարներով, այն է մարդկային իրավունքների հիման վրա, այս հեղափոխական գաղափարների ձևավորման գործում մեծ դեր ունեին բառարանագետները, ովքեր կազմում էին ֆրանսիական լուսավորության շրջանի գործիչների մի մասը։ Վերջապես Լյուդովիկոս XV Բառարանագետի ժամանակ սկսվեցին բարեփոխումները և մեծ մասամբ շարունակվեցին Լյուդովիկոս XVI-ի ժամանակ, այս ռեֆորմները ի վերջո հանգեցնելու են հին կարգերի քայքայմանը։

Հայոց լեզու 11.02

Տրված բառերը խմբավորիր ըստ հագուստի, ուտելիքի, սպասքի և բնակավայրի անվանումների: Փորձիր յուրաքանչյուր խմբին ավելացնել 2-ական բառ:

Գյուղ,  գյուղակ, ավան,քաղաք:

 լավաշ,  մածուն, աղանդեր,  կարկանդակ,թանապուր:

կարաս, կուլա, գավաթ, փարչ :

պատմուճան,  տարազ,  բաճկոնակ:

Գրիր 10-ական իրանիշ և անձնանիշ գոյական: 
Անձնանիշ- ուսուցիչ, աշակերտ, տնօրեն, բժիշկ, տնվոր, երգիչ, բանաստեղծ, նկարիչ, գրող, հեծանվորդ։ 
իրանիշ- սեղան, աթոռ, համակարգիչ, մարտկոց, հեռախոս, շարֆ, վերարկու, տետր, ակնոց, կոշիկ։

Բառաշարքում ընդգծիր անհոդակապ բառերը:

Բարձրագահ, ծովեզր, գինեվաճառ, հյուրանոց, լուսանկար, տոմսարկղ, վերնատուն, եռանկյուն,
գիտարշավ, ջրհոր, ջրամբար, ջերմաչափ, լիառատ, քսանհինգ, խաչապաշտ,ձյունառատ, գյուղատնտես, լուսամփոփ, սևերես, գրախանութ, հարգարժան, հեռախոս, շրջանավարտ, մարզական, մատենադարան, մահարձան:

«Կարդում ենք Թումանյան»

Թումանյան մարդը
Թումանյան մանկագիրը
Թումանյան հեքիաթագիրը
Թումանյանի բալլադները
Թումանյան թարգմանիչը
Ամենայն հայոց բանաստեղծը
Նվարդ Թումանյանի հուշերը
Թումանյանի պոեմները
Իմ Թումանյանը` ինչ եմ կարդում Թումանյանից
Թումանյանի զավակները
Թումանյանը և Կոմիտասը
Լսում ենք Թումանյան մեր ընկերների կատարմամբ`
 Թումանյանի քառյակները

Կատարվելիք աշխատանքը

Թումանյանի ստեղծագործությունների յուրացում նաև` անգիր
Ստեղծագործությունների ներկայացում, մեկնաբանություն, տարածում
Ներկայացումներ գրական թատրոնի տեսքով
Թումանյանական ընթերցումներ քաղաքում, հասարակական վայրերում
Թումանյանական ճամփորդություններ Երևանում, թանգարան, Ազատության հրապարակ

Ակնկալվող արդյունքը` աուդիոնյութեր, տեսանյութեր, հարցազրույցներ և լուսաբանում ենթակայքում, կայքում: